Hướng nghiệp cho người lý trí trong Enneagram

Trong Enneagram, người lý trí là những người được xem như nhà bác học bới sự am hiểu tri thức sâu sắc và khả năng làm việc độc lập. Vậy đâu là điểm mạnh, điểm yếu của họ? Và nghề nào sẽ phù hợp để họ phát huy ưu thế về tư duy logic và khả năng làm việc độc lập? Cùng Cao đẳng Bách Khoa giải mã ngay trong bài viết dưới đây cũng như xác định xem bạn có phải một người thuộc nhóm lý trí hay không qua 10 câu khẳng định thú vị.

Người lý trí là gì?

Người lý trí là một trong 9 nhóm tính cách cơ bản theo Enneagram – công cụ tâm lý học giúp phân loại các kiểu người nổi bật. Nhóm chiếm khoảng 10% theo một nghiên cứu quy mô trên 54 nghìn người với tỷ lệ nam giới (14%) cao hơn nữ giới (7%).

Đặc điểm nổi bật của nhóm tính cách này là tư duy phân tích xuất sắc, sự hiểu biết, và tinh thần ham học hỏi đặc biệt. Nhờ khả năng làm việc độc lập, và tinh thần cầu tiến trong việc rèn luyện phát triển bản thân, trau dồi tri thức đã giúp họ trở thành những chuyên gia xuất sắc trong lĩnh vực chuyên môn họ theo đuổi.

Đọc thêm: Định hướng nghề nghiệp theo trắc nghiệm Enneagram

Người lý trí có đặc điểm tính cách thế nào?

Việc coi trọng tri thức đã mang lại cho người lý trí một trí tuệ sâu sắc và năng lực chuyên môn vượt trội. Tuy nhiên, nếu quá tách biệt, họ dễ trở nên cô lập và khó khăn trong các mối quan hệ xã hội. Sau đây là một số điểm mạnh, điểm yếu cụ thể hơn của nhóm người này.

Điểm mạnh

• Tư duy phân tích: có thể nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, logic và đi đến tận cùng gốc rễ của sự việc.
• Tư duy độc lập: thích làm việc một mình, không bị ảnh hưởng bởi ý kiến số đông và có khả năng tự nghiên cứu, học hỏi.
• Kiến thức chuyên môn sâu: yêu thích việc khám phá tri thức, am hiểu sâu sắc về lĩnh vực mà họ quan tâm.
• Tự chủ: độc lập, không cần sự can thiệp từ bên ngoài và biết cách kỷ luật, quản lý bản thân. 
• Bình tĩnh: giữ được sự điềm tĩnh và không để cảm xúc xen lẫn khi đối diện với vấn đề hoặc ra quyết định.

Điểm yếu

• Tách biệt xã hội: có xu hướng tự cô lập, tránh né tương tác xã hội.
• Thiếu hành động: dành nhiều thời gian nghiên cứu và phân tích lâu, dẫn đến khó khăn trong việc bắt đầu hành động.
• Khó biểu đạt cảm xúc: rất lý trí nên thường khó khăn trong việc thể hiện hoặc thấu hiểu cảm xúc của bản thân và người khác.
• Khó mở lòng: cực kỳ coi trọng sự riêng tư và không thích người khác can thiệp vào không gian hoặc thời gian của mình.
• Thiếu sự quan tâm: dễ bị xem là người lạnh lùng, thiếu nhiệt tình vì họ quá tập trung vào thế giới nội tâm của chính mình.

Người lý trí hợp nghề gì?

Trong Enneagram, mỗi người không chỉ thuộc một nhóm tính cách cố định mà sẽ luôn chịu ảnh hưởng từ nhóm liền kề – gọi là wing, tạo ra một biến thể tính cách mới. Với nhóm người lý trí sẽ có hai biến thể là 2 nhóm kề cận gọi là: 5W4 và 5W6. Sự kết hợp này cũng tạo nên hai phong cách rất khác nhau và từ đó là các lựa chọn nghề nghiệp cũng khác biệt.

5W4

5W4 là phiên bản kết hợp giữa sự tri thức của nhóm 5 – người lý trí và sự độc đáo, lãng mạn của nhóm 4, tạo nên một nhóm tính cách đặc biệt. Đây là nhóm người vừa có trí tuệ sâu sắc, vừa có cá tính và sáng tạo. Chính vì vậy, họ sẽ hợp với các nghề cần sự nghiên cứu chuyên sâu, tầm nhìn sáng tạo và khả năng làm việc độc lập. Một số ví dụ có thể kể đến là:

• Nhà nghiên cứu khoa học: yêu cầu khả năng chiêm nghiệm sâu sắc và khám phá các quy luật phức tạp.
• Kiến trúc sư: vừa cần  tư duy cấu trúc, logic, vừa cần góc nhìn thẩm mỹ độc đáo để tạo nên những sản phẩm khác biệt.
• Nhà phê bình nghệ thuật: cần kiến thức nền tảng vững chắc để đưa ra phân tích, đánh giá độc đáo về tác phẩm.

5W6

5W6 là phiên bản kết hợp giữa sự tri thức của nhóm 5 – người lý trí và sự trách nhiệm của nhóm 6, tạo nên một kiểu tính cách đặc biệt. Đây là nhóm tính cách sẽ sử dụng kiến thức chuyên sâu của mình để chuẩn bị, dự đoán và giảm thiểu rủi ro. Chính vì vậy, nhóm này sẽ hợp với các nghề thiên về kỹ thuật, phân tích rủi ro, hoặc các công việc đòi hỏi tính chính xác, quy trình cao. Một số nghề có thể kể đến là:

• Chuyên gia an ninh mạng: cần kiến thức sâu để dự đoán các mối đe dọa và xây dựng hệ thống bảo vệ.
• Kế toán – kiểm toán: đòi hỏi tư duy logic làm việc với số liệu, dữ liệu và khả năng tuân thủ quy định, minh bạch.
• Kỹ thuật viên phòng thí nghiệm: yêu cầu sự tỉ mỉ, tuân thủ quy trình và kiến thức khoa học chuyên sâu.

Người lý trí có phong cách làm việc thế nào?

Người lý trí có phong cách làm việc rất độc lập và chú trọng vào chất lượng chuyên môn. Sau đây là một số đặc điểm cụ thể hơn trong phong cách làm việc của nhóm người này thể hiện ở từng vai trò.

Khi là nhân viên

Người lý trí khi làm nhân viên là những người làm việc cực kỳ độc lập, tập trung và có khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp nhờ kiến thức chuyên sâu. Họ luôn tìm cách đào sâu kiến thức, hiểu rõ bản chất công việc. Chính nhờ sự chuyên tâm và năng lực chuyên môn mà họ thường được tin tưởng giao phó những nhiệm vụ quan trọng.

Mặc dù vậy, họ dễ bị kiệt sức khi phải tham gia quá nhiều cuộc họp hoặc tương tác xã hội vì những hoạt động này tiêu tốn năng lượng của họ. Họ cũng dễ gặp khó khăn trong việc trình bày ý tưởng một cách đơn giản, dễ hiểu cho người ngoài ngành, chính vì vậy để phát triển sự nghiệp, họ nên trau dồi thêm kỹ năng giao tiếp xã hội. 

Khi là lãnh đạo

Ở vị trí lãnh đạo, người lý trí là người khách quan, công bằng, hiếm khi đưa ra quyết định dựa trên cảm tính. Họ biết cách tạo ra một môi trường làm việc khuyến khích sự tự chủ và tư duy phản biện của nhân viên.

Tuy nhiên, trong mắt nhân viên, họ có thể trở thành một người sếp khó tính và lạnh lùng. Chính vì vậy để lãnh đạo hiệu quả hơn, họ cần quan tâm nhiều hơn đến nhân viên, chủ động kết nối với họ. Điều này sẽ giúp họ hiểu cách làm việc của từng người và quản lý đội ngũ tốt hơn.

Khi làm việc nhóm

Trong làm việc nhóm, người lý trí thường là người đưa ra những nhận định sắc bén, khách quan. Họ sẽ giúp nhóm tìm kiếm những nguồn kiến thức quý giá để đưa vào sản phẩm chung và xác thực các nội dung sẵn có. 

Để làm nhóm hiệu quả với người thuộc nhóm lý trí thì những người trong nhóm cần phải tôn trọng nhu cầu về không gian và thời gian làm việc độc lập của họ. Bởi họ thường sẽ cần không gian để suy nghĩ sâu, thời gian để tìm tòi nghiên cứu để đóng góp cho công việc nhóm một cách tốt nhất. 

10 câu khẳng định giúp bạn xác định mình có thuộc nhóm người lý trí?

Để biết được mình có thuộc nhóm lý trí hay không, bạn có thể đọc 10 câu khẳng định dưới đây. Nếu hơn 6 câu đúng với bản thân mình, khả năng cao bạn sẽ thuộc nhóm tính cách này:

1. Tôi tò mò và muốn được hiểu rõ về thế giới.
2. Tôi dành rất nhiều thời gian để nghiên cứu, quan sát và thu thập thông tin về những chủ đề mình quan tâm.
3. Tôi cần nhiều thời gian một mình để sạc lại năng lượng và làm việc tốt nhất trong môi trường độc lập. 
4. Tôi rất coi trọng sự riêng tư và không thích người khác hỏi quá sâu vào đời tư hoặc can thiệp vào công việc của mình.
5. Tôi giỏi trong việc giữ bình tĩnh và khách quan, hiếm khi để cảm xúc ảnh hưởng đến quyết định của mình.
6. Tôi thích việc giải thích mọi thứ bằng logic và tri thức.
7. Tôi thích trở thành một chuyên gia am hiểu sâu rộng trong một lĩnh vực cụ thể nào đó.
8. Tôi không tinh tế trong việc nhận ra cảm xúc của người khác.
9. Tôi tin rằng mình có thể giải quyết hầu hết mọi vấn đề nếu có đủ thông tin và thời gian để suy nghĩ.
10. Tôi khó mở lòng và né tránh các mối quan hệ xã hội. 

Đọc thêm: Hướng nghiệp cho người cầu toàn trong Enneagram

Như vậy, người lý trí là những người có nền tảng kiến thức chuyên môn sâu rộng và tư duy phân tích vượt trội. Nếu bạn thuộc nhóm tính cách này, hãy chọn môi trường công việc tôn trọng sự tự chủ và cho phép bạn đào sâu nghiên cứu. Ngoài ra, để biết thêm về các nhóm tính cách khác trong Enneagram, bạn có thể tham khảo các bài viết hướng nghiệp từ Cao đẳng Bách Khoa ngay tại đây.